Mở đầu

Tại sao khi chúng ta đi tắm biển, đi ra ngoài nắng da chúng ta lại bị cháy đen? Hiên tượng da bị đen là do đâu? Có phải da chũng ta bị tia nắng nướng đen đi hay không? Làm sao để khắc phục tình trạng trên? Tất cả sẽ được Punna giải đáp thông qua bài viết dưới đây!

Melanin là gì?

Melanin là sắc tố quyết định màu da của mỗi người, được tạo ra từ những tế bào da gọi là melanocytes (tế bào biều bì tạo hắc tố), nằm phân bố ở lớp đáy của thượng bì có chứa Enzyme Tyrosinase.
Melanin được hình thành do tác động của Enzyme Tyrosinase và còn bởi các tác nhân từ môi trường chủ yếu là do tia cực tím trong ánh nắng mặt trời. Trong khi đó, những tế bào melanocytes lại giúp làm tăng lượng melanin để phản ứng lại với ánh nắng từ mặt trời. Thông thường, ở những vùng da có sự sản xuất melanin bị suy giảm, các vết nám và tàn nhang sẽ xuất hiện.
Ngoài ra sự tạo thành melanin còn chịu ảnh hưởng bởi nội tiết tố và thần kinh. Hầu hết mỗi người đều có lượng tế bào melanocytes tương đương giống nhau. Tuy vậy, ở một số trường hợp, lượng melanin lại được sản sinh ra nhiều hơn so với những người khác. Nếu như tế bào melanocytes chỉ có thể tạo ra một lượng nhỏ melanin thì da, tóc và màu mắt của bạn sẽ rất nhạt màu. Tuy nhiên, nếu như các tế bào melanocytes tạo ra nhiều lượng melanin thì mắt, da và tóc của bạn sẽ có màu sắc tối hơn.

Có bao nhiêu loại Melanin?

Melanin được chia làm 3 loại chủ yếu:
Eumelanin: Được chia làm 2 loại đó là Eumelanin màu đen và màu nâu. Tóc nâu và tóc đen thực chất được pha trộn từ Eumelanin nâu và đen. Trong khi đó, tóc màu vàng là do cơ thể chỉ chứa lượng nhỏ Eumelanin màu nâu và không hề có Eumelanin đen.
Pheomelanin: Có tác dụng tạo màu cho những bộ phận ở trong cơ thể như núm vú và môi. Nếu như bạn sở hữu mái tóc màu đỏ thì có nghĩa là lượng eumelanin và Pheomelanin ở mức tương đương với nhau. 
Neuromelanin: Có vai trò giúp kiểm soát màu sắc tại các tế bào thần kinh. Neuromelanin tuy không liên quan đến màu sắc ở bên ngoài cơ thể nhưng bạn hoàn toàn có thể nhìn thấy được.

Melanin hình thành như thế nào?

Khi còn trẻ, cơ thể con người sẽ sản xuất ra đủ lượng melanin cần thiết để giúp tạo màu cho da và tóc. Tuy nhiên, khi tuổi càng lớn, lượng melanin sẽ được sản xuất ít dần đi. Do đó, làn da sẽ trở nên bị xỉn màu và màu tóc sẽ trở nên bạc hơn.
Vốn được hình thành từ melanocytes, melanin nếu muốn được hình thành là cần phải có sự tác động của men Tyrosinase kết hợp với tia tử ngoại có trong ánh nắng mặt trời.

Melanin có gây hại gì hay không?

Melanin được ví giống như con dao 2 lưỡi khi vừa giúp bảo vệ làn da một cách tự nhiên, vừa là tác nhân khiến cho da bị phá hủy. Cụ thể, melanin giúp bảo vệ cơ thể chống lại sự ảnh hưởng của nhiệt độ cao và các áp lực từ hóa học, tác hại từ tia UV ở ánh nắng mặt trời. Bên cạnh đó, Melanosomes còn là những tế bào tổng hợp nên melanin. Từ đó sẽ giúp vận chuyển melanin đến vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, bảo vệ DNA tránh khỏi các đột biến vốn dĩ được gây ra từ bức xạ ion hóa của tia cực tím.
Trong trường hợp bị rối loạn sắc tố, lượng melanin sẽ tập trung tại một số khu vực và gây ra nám da, sạm da, tàn nhang… So với quá trình phân hủy thì quá trình tổng hợp melanin sẽ diễn ra nhanh hơn. Chính vì vậy mà làn da sẽ rất dễ bị đen sạm. Một số trường hợp nặng hơn có thể gây ra các bệnh lý như:
Bệnh bạch tạng
Bạch tạng (albinism) là bệnh giảm sắc tố di truyền, liên quan đến sự rối loạn về hoạt động gây suy giảm sản xuất hoặc mất hoàn toàn việc sản sinh sắc tố melanin trong cơ thể. Làm giảm sắc tố đồng đều ở da, tóc và võng mạc.

Nám da
Hiện tượng những mảng màu tối, các đốm, đen hoặc xám nâu xuất hiện trên mặt là biểu hiện của nám da. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng nám da đó là do: Rối loạn hormone trong cơ thể, di truyền, tác động của ánh sáng mặt trời, thuốc tránh thai, hoặc do chế độ chăm sóc da không đúng cách,...Những phương pháp điều trị nám da là sử dụng kem chống nắng, điều trị bằng laser, lột da bằng hóa chất tuy nhiên chỉ có thể làm mờ chứ không thể chữa trị hoàn toàn.

Bệnh bạch biến
Bệnh bạch biến xảy ra khi mất tế bào melanocytes, hiện tượng xuất hiện những mảng da có màu trắng mịn. Để điều trị loại bệnh này có thể áp dụng các phương pháp: Sử dụng thuốc nhuộm, liệu pháp chiếu tia UV, thuốc nhạy sáng (light-sensitive), kem corticosteroid và phẫu thuật. Đây là loại bệnh lành tính, không lây và hiện tại chưa có cách chữa trị khỏi hoàn toàn.

Mất sắc tố sau khi da bị tổn thương
Đối với vùng da bị tổn thương do bị bỏng, phồng rộp hoặc bị nhiễm trùng, lúc này cơ thể không thể sản sinh ra lượng melanin ở khu vực bị tổn thương nữa, dẫn đến tình trạng mất sắc tố da, làm cho vùng da không đều màu. Tuy nó không ảnh hưởng gì đến cơ thể, nhưng lại gây mất thẩm mỹ, bạn có thể che khu vực này bằng cách trang điểm nếu muốn.
Bệnh Parkinson
Đối với người mắc bệnh Parkinson - một trong những bệnh về thần kinh, lượng neuromelanin có trong não của người bệnh bị giảm xuống do các tế bào não ở khu vực chất đen (substantia nigra) bị chết. Biểu hiện của bệnh là không thể kiểm soát được vận động của cơ bắp dẫn đến tình trạng đi lại khó khăn, cử động chân chạp, chân tay bị run cứng. Thông thường, khi chúng ta già đi thì lượng neuromelanin trong não tăng lên.
Mất thính lực
Melanin đóng một vai trò quan trọng ảnh hưởng đến thính giác. Một số nghiên cứu cho rằng người có quá ít melanin có thể sẽ bị mất thính giác hoặc điếc.

Có cần bổ sung Melanin cho cơ thể?

Vai trò của Melanin cũng vô cùng quan trọng đối với làn da. Melanin giúp chống lại tác động nhiệt từ bên ngoài: lửa và nắng. Melanin giúp cân bằng nhiệt độ cho cơ thể và giúp kháng khuẩn. Sự có mặt của Melanin giúp cơ thể chống bức xạ tia cực tím. Từ đó, chúng giúp chống oxy hóa làn da. Tuy nhiên, hàm lượng Melanin sản sinh quá nhiều có thể sản sinh nám.
Quan trọng hơn, con người không thể quyết đinh hàm lượng Melanin. Ba yếu tố chính ảnh hưởng trực tiếp đến hàm lượng Melanin bao gồm: yếu tố di truyền, vitamin D và mức độ tiếp xúc với tia cực tím. Khoa học chứng minh nếu cơ thể thiếu Melanin trong một thời gian dài có thể gây tử vong. Nguyên nhân là do cơ thể thiếu hụt Vitamin D.
Melanin phụ thuộc vào lượng sắc tố melanin trong da do các quá trình sản xuất của các tế bào melanocytes (tế bào biểu bì tạo hắc tố). Điều này dẫn đến da người có thể có màu đậm nhạt khác nhau và người ở những vùng khác nhau cũng sẽ có màu da khác nhau.
Để có thể tăng sắc tố melanin cho làn da, việc sử dụng các chất dinh dưỡng có trong tự nhiên là một trong những cách đơn giản và dễ thực hiện nhất. Các nghiên cứu cho rằng các loại dinh dưỡng dưới đây có thể giúp cơ thể bạn sản xuất nhiều melanin hơn.

Bổ sung chất chống oxy hóa
Chất chống oxy hoá có tác dụng ngăn chặn quá trình lão hoá sớm cũng như các bệnh liên quan đến thoái hoá của cơ thể, ngoài ra chúng còn có khả năng tăng sinh sản xuất melanin. Áp dụng chế độ ăn nhiều những loại thực phẩm trái cây và rau củ quả, các loại hạt, ngũ cốc nguyên cám và một số loại thịt (thịt gia cầm và cá,...) là một trong những cách bổ sung chất chống oxy hóa.
Bổ sung vitamin A
Vitamin A là một loại vitamin quan trọng đối với sức khỏe làn da, nhờ chứa beta carotene và carotenoid (chất tạo ra màu đỏ, vàng và cam) đóng một vai trò trong việc sản xuất melanin và chống tia cực tím. Bạn có thể bổ sung vitamin A bằng cách ăn nhiều các loại rau, củ như: Cà rốt, khoai lang, rau bina và đậu Hà Lan, cá và thịt. Tuy nhiên cần sử dụng vitamin A một cách hợp lý vì vitamin A là một loại vitamin tan trong chất béo nên nó có thể tích tụ trong cơ thể bạn. 
>> Tìm hiểu thêm về Vitamin A
Bổ sung vitamin E
Bổ sung vitamin E là một trong những cách làm tăng sắc tốt melanin hữu hiệu vì bản thân vitamin E cũng là chất chống oxy hóa và có thể tăng mức độ melanin. Ngoài ra, một số nghiên cứu còn cho thấy việc sử dụng vitamin E sẽ giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.

Bạn có thể bổ sung vitamin E bằng 2 cách: Uống thuốc có chứa thành phần vitamin E hoặc ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin E hơn như rau, ngũ cốc, các loại hạt và quả hạch.

Thảo mộc và thực vật
Trà xanh và nghệ, rất giàu flavonoid và polyphenol, có thể làm tăng hắc tố và có thể giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV. Dù chưa có nghiên cứu nào chứng minh các loại thảo mộc có tác dụng tăng sản xuất melanin, nhưng thực tế việc sử dụng các loại thảo mộc này thực sự hiệu quả cho làn da của bạn.

Kết

Như vậy là Punna đã giới thiệu tương đối chi tiết về Melanin đến các bạn. Hy vọng qua bài viết này các bạn sẽ hiểu rõ hơn về Melanin để có thể chăm sóc bản thân minh được tốt hơn.